مجموعه نشست های سندروم پسا-کووید  (Post COVID)

رویداد سیزدهم با محوریت  ویژگی های ویروس کرونا در دوران پسا-کووید

با امتیاز بازآموزی در سامانه آموزش مداوم

دوشنبه 26 آبان ماه ۱۴۰۴- ساعت ۷-۹ صبح

• مکانیسم های ایمونولوژیک در پاتوفیزیولوژی لانگ کووید
• تغییرات ویروس در دوران پساکووید

در این نشست تخصصی، دکتر محمدحسین نیک‌نام، رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی، به ارائه تحلیلی از تحولات ویروس کرونا در دوران پساکووید پرداخت و اظهار داشت: «ویژگی‌های ویروس کرونا دستخوش تحولات چشمگیری شده است. در آغاز همه‌گیری، تکامل واریانت‌ها عمدتاً معطوف به افزایش قابلیت انتقال بود؛ اما با گسترش واکسیناسیون و ایجاد ایمنی جمعی، ویروس با جهش‌های گسترده در ناحیه RBD پروتئین اسپایک، توانایی بی‌سابقه‌ای برای فرار از سیستم ایمنی کسب کرد.» وی در ادامه افزود: «این مسئله به‌طور مستقیم موجب کاهش قدرت آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده و تضعیف ایمنی سلولی شد، تا جایی که ظهور سویه‌هایی مانند اُمیکرون، منجر به افزایش چشمگیر عفونت‌های مجدد حتی در افراد واکسینه‌شده گردید و اثربخشی واکسن‌ها در پیشگیری از عفونت‌های خفیف به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت.»

دکتر نیک‌نام با اشاره به انعطاف‌پذیری سیستم ایمنی بدن خاطرنشان کرد: «اگرچه ویروس توانایی فرار از ایمنی را پیدا کرده، اما پاسخ سلول‌های T و آنتی‌بادی‌ها همچنان محافظت نسبی در برابر بیماری‌های شدید را حفظ کرده‌اند. این تعادل پویا میان تکامل ویروس و پاسخ میزبان، بر ضرورت تدوین راهبردهای نوین برای آینده تأکید دارد.» وی بر به‌روزرسانی منظم واکسن‌ها بر اساس سویه‌های در گردش، طراحی واکسن‌های چندظرفیتی و تداوم نظارت ژنتیکی بر ویروس به عنوان ارکان اصلی مدیریت همه‌گیری در مرحله جدید تأکید کرد.

سپس دکتر حسین کیوانی، استاد ویروس‌شناسی پزشکی، با تقسیم‌بندی بیماری کووید به انواع خفیف و شدید، اعلام کرد: «کووید خفیف حدود دو هفته و نوع شدید آن تا شش هفته به طول می‌انجامد.»
وی در ادامه با اشاره به تنوع نشانه‌های سندرم پساکووید (لانگ کووید) گفت: «مطالعات نشان داده که واکسیناسیون در کاهش موارد لانگ کووید مؤثر بوده و به‌ویژه واکسن‌های حاوی ویروس کشته‌شده عوارض کمتری نسبت به سایر انواع واکسن داشته‌اند. همچنین میان بروز لانگ کووید و سبک زندگی فرد ارتباط قابل‌توجهی وجود دارد.»

در بخش دیگری از این وبینار، دکتر کاوه صادقی، استادیار ویروس‌شناسی پزشکی، به تبیین ویژگی‌های ویروس کرونا و عوامل مؤثر در بروز عوارض پس از کووید پرداخت و گفت: «عوارض پس از کووید به سیستم ایمنی فرد، نوع واریانت ویروس و مدت زمان آلودگی بستگی دارد. همچنین انجام یا عدم انجام واکسیناسیون، نقش مهمی در شدت بروز این عوارض ایفا می‌کند.» وی در مورد مکانیسم ایجاد عوارض مختلف در سندرم پساکووید توضیح داد: «در این سندرم، ملغمه‌ای از ژنوم‌های RNA ویروسی موجب تحریک سنسورهای داخل‌سلولی و سیستم ایمنی شده و در نهایت افزایش التهاب را به دنبال دارد.»

دکتر قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، نیز در این نشست با اشاره به پایان یافتن شرایط اضطراری دوره شیوع کووید، اعلام کرد: «پرداختن به عوارض و آثار این بیماری همچنان از اولویت‌های وزارت بهداشت و سایر کشورهاست.» وی با بیان اینکه کووید־۱۹ آسیب‌پذیری جوامع انسانی در برابر بیماری‌های نوپدید را آشکار کرد، تأکید نمود: «هیچ رشته‌ای به‌تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات حوزه سلامت باشد و همکاری تمامی گروه‌های تخصصی در این مسیر ضروری است.»

دکتر مرادی در ادامه با اشاره به موضوع مدیریت پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن مانند تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا، هشدار داد: «در حال حاضر ۱۵۰ کشور جهان درگیر تب دنگی هستند و بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت، موارد این بیماری تا بیش از ۲۸ برابر افزایش یافته است.» وی بر اهمیت جلب مشارکت مردم و نقش آموزش در کنترل تب دنگی تأکید و خاطرنشان کرد: «بهسازی محیط، حذف نظام‌مند آب‌های راکد، انجام مراقبت‌های انسانی برای شناسایی زودهنگام بیماری و آمادگی برای پاسخ سریع به طغیان‌ها، از مهم‌ترین عوامل مقابله با این بیماری است.»

در پایان این نشست تخصصی، شرکت‌کنندگان به بیان دیدگاه‌ها و پرسش‌های خود در مورد ویژگی‌های متنوع و اختصاصی ویروس کرونا پرداختند.